PTE – Wybrane wskaźniki nierówności społecznych

Możliwości bieżącej analizy zmian nierówności społecznych w Polsce na podstawie dochodów i wydatków są niestety ograniczone. Prezentacja odpowiednich danych odbywa się ze znacznym opóźnieniem, co utrudnia aktualną analizę i śledzenie bieżących zmian. Tymczasem pierwsze półrocze 2016 r. mogłoby być z tego punktu widzenia szczególnie ciekawe, gdyż w okresie tym rozpoczęła się realizacja programu „500 +”. Ze względu na charakter i ukierunkowanie środków dystrybuowanych w ramach tego programu, można oczekiwać, że będzie on miał istotny wpływ zarówno na kształtowanie się nierówności społecznych jak i na zmniejszenie się zakresu zjawiska ubóstwa. Warto tu przypomnieć, że ubóstwo w znacznym stopniu dotyka rodziny wielodzietnej a właśnie one powinny najbardziej skorzystać na tym programie. Na razie wpływ programu 500+ na skalę ubóstwa można jedynie szacować, jednak z szacunków podawanych przez prof. Ryszarda, Szarfenberga wynika, że po uwzględnieniu programu 500+ liczba osób zagrożonych ubóstwem może zmniejszyć się o 1,5 mln a w przypadku dzieci o prawie 900 tys.

Niestety wobec braku możliwości weryfikacji tych szacunków w oparciu o aktualne dane, w dalszej części naszej analizy nierówności społecznych ograniczymy się do oceny sytuacji w zakresie zróżnicowania dochodów, możliwej w oparciu o najbardziej aktualne dane, które dotyczą jeszcze 2015 r. Na podstawie sprawozdań z Budżetów gospodarstw domowych można zauważyć, że rokrocznie następuje poprawa sytuacji materialnej ludności. W okresie 2004-2015 zauważalny był wzrost zarówno dochodów rozporządzalnych, jak i wydatków. W 2015 roku przeciętna wielkość dochodów kształtowała się na poziomie 1386 zł, co oznacza ponad 3,4% wzrost w porównaniu z rokiem 2014 r. i niemal 89% wzrost w stosunku do roku 2004 r. W analogicznym okresie wydatki wzrosły odpowiednio o 1,1% (w porównaniu z 2014 r.) i 57% (w porównaniu z 2004 r.). O poprawie sytuacji przeciętnego gospodarstwa domowego świadczy istotny spadek udziału wydatków w dochodzie – z 94,5% w 2004 roku, do 78,7% w 2015 roku.

 

czytaj całość na stronach Obserwatorium Ekonomicznego PTE