GDY ENERGIA STAJE SIĘ LUKSUSEM. WYZWANIA W WALCE Z UBÓSTWEM ENERGETYCZNYM. WNIOSKI Z BADAŃ NAD PRZYCZYNAMI UBÓSTWA W WOJ. MAZOWIECKIM
Abstrakt: Ubóstwo energetyczne w największym stopniu dotyka osoby najuboższe. Dostęp do usług energetycznych jest ściśle związany z warunkami życia. Ubóstwo energetyczne jest zjawiskiem wielowymiarowym, które zmienia się w czasie i przestrzeni. W badaniach wielu autorów wskazano, że jest ono konsekwencją kilku przenikających się wymiarów: politycznego, ekonomicznego, zdrowotnego, infrastrukturalnego, społecznego, transferu energii oraz klimatycznego.
Celem artykułu jest ocena skali ubóstwa energetycznego wśród beneficjentów pomocy społecznej w województwie mazowieckim. Analizę oparto na subiektywnej ocenie stopnia zaspokojenia potrzeb energetycznych w gospodarstwach domowych beneficjentów pomocy społecznej, odczuciu komfortu cieplnego oraz postrzeganiu form pomocy. Przedstawione analizy opierają się na badaniach realizowanych w ramach projektu „Przeprowadzenie badania przyczyn ubóstwa w województwie mazowieckim na podstawie przygotowanego raportu metodologicznego oraz opracowanie Programu Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu w województwie mazowieckim na lata 2023–2026”, realizowanych na Zlecenie Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej (nr projektu 3/MCPS/05/2022/B/BS). Badania przeprowadzono na terenie województwa mazowieckiego od czerwca do lipca 2022 r. w formie indywidualnych wywiadów prowadzonych w oparciu o techniki badawcze PAPI i CATI. Badaniami objęto 1057 beneficjentów pomocy społecznej. Z badań wynika, że wśród respondentów niemal co trzeci miał problem z dostatecznym ogrzaniem mieszkania. Możliwości ogrzania miejsca zamieszkania są również zróżnicowane w zależności od typu gospodarstwa domowego. Osoby najbardziej zagrożone ubóstwem energetycznym można podzielić na dwie grupy: dotknięte problemami technicznymi budynków lub ich instalacji w miejscu zamieszkania i wynikające z uwarunkowań społeczno-ekonomicznych.